Tour de Pologne – 10.-20.05.2012

Czy żeby doszło do pojednania między narodami, musi nastąpić amnezja? To pytanie stawiamy sobie nieraz, spierając się o relacje polsko-niemieckie, polsko-ukraińskie, polsko-litewskie, polsko-żydowskie, polsko-rosyjskie, a nawet polsko-polskie… Z jednej strony zdajemy sobie sprawę, że nie sposób dalej toczyć (choćby tylko w wyobraźni) wojen dwudziestego wieku – oraz wcześniejszych – z drugiej zachowane w opowieściach rodzinnych traumy są wciąż bolesne.
Bohaterowie książki Uwe von Seltmanna, a mianowicie sam autor, oraz jego żona, Gabriela, musieli skonfrontować się z powyższym pytaniem nie teoretycznie, ale w praktyce. Ona jest bowiem Polką, której dziadek, zaaresztowany przez hitlerowców, zmarł w transporcie z Majdanka do Auschwitz; on jest natomiast wnukiem esesmana, który działał w czasie okupacji na terenie Lublina i Krakowa.
Dla wielu członków jej rodziny zaakceptowanie jej związku z Niemcem – choć urodzonym wiele lat po wojnie, o liberalnych poglądach i poczuciu winy za działalność dziadka – było nie lada kłopotem. Oboje mieli do wyboru nie wracać do historii sprzed ponad półwiecza albo się z nią skonfrontować. Wybrali drugie, rekonstruując wojenne dzieje swoich przodków.
Książka von Seltmanna jest nie tylko opowieścią o radzeniu sobie z traumą, ale w gruncie rzeczy skupioną jak w soczewce dwudziestowieczną historią tej części Europy, którą amerykański historyk Timothy Snyder nazwał nie bez powodu „Skrwawionymi ziemiami”: skrwawionymi przez eksterminację Polaków pod niemiecką i sowiecką okupacją, Holocaust, konflikt ukraińsko-polski…
Z bohaterami książki „Gabi i Uwe”, Gabrielą i Uwe von Seltmannami, będziemy rozmawiać w dzisiejszym „Klubie Trójki“.

Zapraszam o godz. 21.05,

Jerzy Sosnowski
tagi: Gabi i Uwe, Gabriela von Seltmann, historia, Niemcy, Polska, trójka zapowiedź, Uwe von Seltmann